Reportażyści Studia Reportażu i Dokumentu Polskiego Radia jeżdżą po Polsce i świecie w poszukiwaniu ciekawych spraw i ludzi. Wielokrotnie inicjatorami podejmowanych przez nas tematów są sami słuchacze. Liczne telefony, listy i e-maile kierowane do redakcji są dowodem na to, że wysiłek reportażystów ma sens, że są potrzebni, że ich trud poprawiania świata przynosi konkretne, społecznie oczekiwane efekty.

Porzuciła wielki świat biznesu i zamieszkała z dala od cywilizacji. Amerykanka Beth Macatee zostawiła pracę na Wall Street w Nowym Jorku oraz w Banku Światowym i zamieszkała w Polsce. Teraz prowadzi Farmę Lama w małopolskim Tyliczu. Na 80 hektarach hoduje konie, owce czy kozy. Stawia na ekologię i wyrabia produkty zgodnie z naturą. Cieszy się każdą prostą chwilą i żyje w zgodzie z samą sobą. Dlaczego zdecydowała się na tak odważny krok by zamieszkać na wsi, w otoczeniu dużej liczby zwierząt? Jak to nowe doświadczenie zmieniło ją wewnętrznie? Co nowego wniosło do jej życia? Jak wyglądają jej relacje z okolicznymi mieszkańcami? I czy po tylu latach czuje się bardziej Amerykanką czy Polką?

Reportaże z anten Polskiego Radia

"Moja ziemia" - reportaż Moniki Chrobak

Ile dronów może znaleźć się w roju? Co się stanie, kiedy stracimy nad nimi kontrolę? To niektóre z dość istotnych pytań w kontekście bezpieczeństwa, padających w reportażu Janusza Deblessema "Drony na Wacie". Wojskowa Akademia Techniczna, której studenci od czterech lat biorą udział w konkursie MON na bezzałogowe systemy dla powstających wojsk dronowych, jest w centrum tych rozważań. To nie tyko systemy powietrzne. To także roboty naziemne i pływające – nawodne i podwodne. Mogą mieć różne zadania – rozpoznanie, wsparcie i zastosowania czysto bojowe. Wygląda na to, że jesteśmy na początku drogi, która w znacznym stopniu zmienia obraz współczesnego pola walki.

"Drony na Wacie" - reportaż Janusza Deblessema

To opowieść o Odrze, drugiej co do wielkości rzece w Polsce, i obywatelskim projekcie ustawy, której celem jest przyznanie Odrze osobowości prawnej. Czy to sposób na ochronę rzeki, którą trzy lata temu płynęły tony zatrutych ryb i która padła ofiarą katastrofy ekologicznej? Nadanie osobowości prawnej rzece nie jest niczym nowym. Jednym z pierwszych takich przypadków była w 2017 roku rzeka Whanganui w Nowej Zelandii. Takie prawa uzyskały też rzeki w Kanadzie, Indiach, Ekwadorze i Kolumbii. W Europie prawo do własnej reprezentacji przed sądem uzyskała dwa lata temu hiszpańska laguna Mar Menor. Był to wynik obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej, pod którą, w reakcji na katastrofę ekologiczną, podpisało się ponad 640 tysięcy osób. Obecnie jest ponad 500 miejsc na świecie, gdzie toczą się podobne procesy.

 "Ludzie rzeki" - reportaż Magdy Skawińskiej

Wojskowa Akademia Techniczna zmienia przyszłość wojsk dronowych. Studenci tej uczelni pracują nad bezzałogowymi systemami, które mogą mieć znaczącą rolę na współczesnym polu walki. 

Bohaterem reportażu jest Wincenty Bryćko, pszczelarz o niezwykłym darze przenoszenia słuchaczy do świata, z którego nie chcą powracać, do świata pełnego ciepłych relacji i ponadczasowej mądrości. Jego pszczoły są dla niego nie tylko źródłem miodu, ale także inspiracją do refleksji nad życiem i jego wartościami. Jego szorstkie dłonie, zapach miodu i delikatny głos tworzą obraz skromnego przewodnika po świecie, którego często nie dostrzegamy, a za którym tęsknimy.  W tych opowieściach można odnaleźć echa dawnych tradycji, które w dzisiejszym świecie są coraz bardziej zapomniane. Reportaż powstał w 2013 roku. Jego bohater miał wówczas 100 lat. Zmarł w 2014 roku.

"Szepty dzieciństwa" - reportaż Henryka Dedo i Waldemara Kasperczaka

Porozmawiajmy o rzece! Popatrzmy w jej nurt! Przyjrzyjmy się ludziom, dla których jest ONA ważna. Ta rzeka to Odra. Reportaż Magdy Skawińskiej to opowieść o drugiej co do wielkości rzece w Polsce i obywatelskim projekcie ustawy, której skutkiem ma być przyznanie Odrze osobowości prawnej. Co to w praktyce oznacza? Jak można chronić rzekę, którą trzy lata temu płynęły tony zatrutych ryb i która padła ofiarą katastrofy ekologicznej? 

To historia Tsu, modelki XXL, która przełamała bariery i w świecie mody i w sobie. Odważyła się brać udział w pokazach mody, odkryła też swoją tożsamość jako osoba niebinarna. Tsu to pseudonim, który przyjęła po swoim coming oucie jako osoba niebinarna. W dzieciństwie i młodości była mocno kontrolowana przez rodziców, zwłaszcza przez matkę, która nie pozwalała jej nosić kolorowych, odkrywających ubrań. Po powrocie z imprez musiała zdawać relacje z planów na kolejny tydzień w szkole i na uczelni. Reportaż Weroniki Puszkar opowiada o hejcie, z jakim mierzy się bohaterka reportażu, o jej sposobach na radzenie sobie z hejtem i dzieciństwie, które wpłynęło na jej dorosłe życie.  

"Dla siebie" - reportaż Weroniki Puszkar

Katarzyna Fetter, założycielka Fundacji im. Józefa Fettera "Silni wiekiem", zainspirowana przez swojego dziadka, postanowiła po latach pracy w korporacji zrobić coś od serca dla innych. Jej dziadek, zawsze aktywny, jest dla niej wzorem. Katarzyna prowadzi projekty wspierające aktywizację oraz rozwój osobisty i zawodowy osób po 60. roku życia. Stworzyła autorski projekt "Pracownia srebrnego potencjału", który ma na celu pokazanie, jak ogromny potencjał tkwi w osobach 50+. Promuje on międzypokoleniową wymianę doświadczeń, zachęcając seniorów do aktywnego życia i podejmowania nowych wyzwań.

"Silni wiekiem" - reportaż Joanny Bogusławskiej

To historia Tsu, modelki XXL, która przełamała bariery i w świecie mody i w sobie. Odkryła swoją tożsamość jako osoba niebinarna. Reportaż Weroniki Puszkar opowiada o hejcie, z jakim mierzy się bohaterka reportażu, o jej sposobach na radzenie sobie z hejtem i dzieciństwie, które wpłynęło na jej dorosłe życie.

Katarzyna Fetter, założycielka Fundacji im. Józefa Fettera "Silni wiekiem", zainspirowana przez swojego dziadka, postanowiła po latach pracy w korporacji zrobić coś od serca dla innych. Jej dziadek, zawsze aktywny, jest dla niej wzorem. Katarzyna prowadzi projekty wspierające aktywizację oraz rozwój osobisty i zawodowy osób po 60. roku życia. Stworzyła autorski projekt "Pracownia srebrnego potencjału", który ma na celu pokazanie, jak ogromny potencjał tkwi w osobach 50+.

To historia dwustuletniego domu w Kotlinie Jeleniogórskiej, w którym autorka reportażu mieszka od dwóch dekad. Rozpoczyna się prywatne śledztwo mające na celu dotarcie do potomków pierwszych powojennych osadników. Tropy jednak się gubią, ślady zacierają. Przypadek sprawia, że ta opowieść zaczyna toczyć się zupełnie inną ścieżką. A wszystko za sprawą pewnych urodzin, które stały się pretekstem do poszukiwań, jak losy nowych osadników na tak zwanych Ziemiach Odzyskanych splatały się z losami dawnych mieszkańców. 

"Urodziny" - reportaż Doroty Jaśkiewicz-Łebek

W kilka chwil tracą oszczędności całego życia. Odzywa się telefon, podnoszą słuchawkę, a tam aksamitny głos alarmuje o wypadku, któremu uległ ktoś z rodziny albo tłumaczy, że aby uchronić swoje pieniądze trzeba wziąć udział w policyjnej akcji ścigania przestępców. Ludzie, których udało się tak oszukać często mają pretensje do samych siebie. Często to seniorzy. Oddają pieniądze oszustom, wyrzucają banknoty z balkonu albo wrzucają do kosza na śmieci – wszystko w wyniku perfekcyjnie zaplanowanej manipulacji. Mimo apeli policji i prowadzonym kampaniom przestępcom coraz częściej udaje się oszukać osoby starsze. Reportaż Anny Dudzińskiej "Kto pociąga za sznureczki?" to historia pewnej oszukanej siedemdziesięciolatki.

"Kto pociąga za sznureczki?" - reportaż Anny Dudzińskiej

"Masz szczęście, że na mnie trafiłeś" - tak do każdego z trzynastu swoich koni i dwóch osiołków nieraz mówi pani Wioletta. Od paru lat ratuje te duże, pokrzywdzone przez człowieka zwierzęta. Wyprowadza je na prostą, zapewnia opiekę weterynaryjną oraz dożywotnią emeryturę.

"Wolę zwierzęta" - reportaż Jakuba Tarki

W kilka chwil tracą oszczędności całego życia. Odzywa się telefon, podnoszą słuchawkę, a tam aksamitny głos alarmuje o wypadku, któremu uległ ktoś z rodziny albo tłumaczy, że aby uchronić swoje pieniądze trzeba wziąć udział w policyjnej akcji ścigania przestępców. Wszystko kończy się utratą pieniędzy, a nierzadko i zdrowia, bo ludzie, których udało się tak oszukać często mają pretensje do samych siebie.

"Kto pociąga za sznureczki?" - reportaż Anny Dudzińskiej 

Bohaterem reportażu jest Adam Gatniejewski, poznaniak, który od blisko 30 lat walczy o jerzyki. Jego misją jest przekonanie urzędników do zapewnienia ścisłej ochrony tym niezwykłym ptakom. Organizuje akcje liczenia jerzyków i tworzy bogatą bazę wiedzy na ich temat. Edukuje przedszkolaków, studentów, mieszkańców Poznania i innych miast, oraz wszystkich, którym los jerzyków nie jest obojętny. Sam pokochał te ptaki za to, że - jak mówi - są najdoskonalszym obiektem latającym (NOL). Mimo, że jego inicjatywy często nie przynoszą zamierzonych efektów nie poddaje się. Postanowił walczyć o jerzyki za pomocą prawa. Alicja Głów od kilku miesięcy towarzyszy mu w jego działaniach. 

"Jerzyki przez rz" - reportaż Alicji Głów

To historia polskiego Żyda z Jerozolimy. Branley Zeichner, bohater reportażu, został zmuszony do wyjazdu z Polski w maju 1969 roku, gdy opuścił zakład karny. Trafił tam za "rozpowszechnianie propagandy pisanej". W rozmowie z Bartoszem Pankiem opowiada między innymi o tym dlaczego jako cel swej emigracji wybrał ostatecznie Izrael. Opowiada również o swoim dzieciństwie w Polsce, losach swej rodziny, a także o tym, jak ulotka z wydrukowanym tekstem z "Dziadów" Adama Mickiewicza stała się początkiem jego problemów w Polsce.

"Bez żalu" - reportaż Bartosza Panka

Bohaterem jest Tomasz Gartowski, strażak, który 9 maja 1987 roku brał udział w akcji zabezpieczenia terenu po katastrofie lotniczej w Lesie Kabackim. Samolot pasażerski rozbił się w gęstym lesie, zginęły 183 osoby. Emerytowany dziś strażak opisuje swoje pierwsze wrażenia po dotarciu na miejsce tragedii. Chaos, zgliszcza i zapach spalenizny - to wspomnienia z pierwszych chwil po katastrofie. Dla Tomasza Gartowskiego jako strażaka nie było to tylko zadanie ratunkowe. Także konfrontacja z niewyobrażalnym stresem i emocjami, które niełatwo opisać słowami. Praca w tak trudnym terenie, pod dużym stresem i w atmosferze niewyobrażalnej tragedii była nie tylko wyzwaniem zawodowym, ale i głębokim przeżyciem osobistym.

"Z narażeniem życia" - reportaż Joanny Bogusławskiej

Są świetnie wykształceni i wyszkoleni. Często wykonują czynności i decyzje, które w innych krajach należą do lekarzy. Polscy ratownicy medyczni mają jedne z najszerszych uprawnień w Unii Europejskiej. Niestety nie zawsze idzie za tym szacunek społeczny. Na co dzień często spotykają się z agresją słowną i fizyczną. Jeżdżą do osób pijanych, po użyciu narkotyków, do ofiar przemocy domowej. Są opluwani, wyzywani, niszczone bywają karetki. Są wzywani także do samotnych seniorów, których podnoszą z podłogi lub wożą do szpitala. Pomagają osobom, które pilnej pomocy nie wymagają. To stresująca, obciążająca także pod względem fizycznym praca. Co sprawia, że się nią zainteresowali? Co stanowi motywację, by mimo frustracji nadal wsiadać do karetki?

"Jeszcze nam się chce" - reportaż Jakuba Tarki

17 stycznia 1980 roku Leszek Cichy i Krzysztof Wielicki stanęli na szczycie najwyższej góry świata. Jako pierwsi zdobyli zimą Mount Everest. Reportaż Joanny Bogusławskiej przybliża techniczne i fizyczne wyzwania tamtej wyprawy. To także opowieść o Leszku Cichym, człowieku, który przez całe życie łączył pasję z nieustannym dążeniem do przekraczania granic ludzkich możliwości. Leszek Cichy to wybitny polski alpinista. Zdobycie Mount Everestu zimą 1980 roku, w ekstremalnych warunkach, było przełomowym osiągnięciem w historii himalaizmu. Wyjątkowa odporność Cichego na trudne warunki oraz ogromna wiedza o górach sprawiły, że stał się symbolem polskiego himalaizmu i pionierem zimowych wypraw w najwyższe góry świata.

"Cząstka miłości do gór" - reportaż Joanny Bogusławskiej

Nawet jedna trzecia dzieci i nastolatków ukraińskich, które miały traumatyczne doświadczenia związane z wojną i przesiedleniami, może cierpieć na zaburzenia psychiczne – tak wynika z badań zaprezentowanych na Europejskim Kongresie Psychiatrii. Reportaż Hanny Dołęgowskiej to historia Iryny i jej dwóch córek. Przyjechały do Polski z Ukrainy. Mąż i syn Iryny zostali w Ukrainie. One uciekły przed wojną. W Polsce dostały dużo wsparcia i pomocy. Ale problemem okazały się różnice kulturowe a także te w systemach szkolnych obu państw.

"Ja już nie mogę" - reportaż Hanny Dołęgowskiej

"Lubię pracować z ludźmi" - mówi Eliza Proszczuk, artystka wizualna, animatorka, edukatorka, autorka tkanin, obiektów przestrzennych i kolaży oraz wykładowczyni na ASP. Pochodzi z Podlasia, tam się kształciła, ale także na ASP w Warszawie oraz na holenderskim uniwersytecie. Poprzez współpracę, nadawanie artystycznych kierunków i warsztaty twórcze, tworzy niezwykłe dzieła, osadzone w tradycji i na wskroś współczesne. Artystka bada, czym jest siostrzeństwo, wolność i współczesne pragnienia poprzez swoje działania artystyczne. Powstają prace i projekty niezwykłe.

"Nazwałam to siostrzeństwem" - reportaż Hanny Dołęgowskiej

Autorka reportażu, tak jak miliony turystów odwiedzających każdego roku Wyspy Kanaryjskie, poleciała w środku zimy na Fuerteventurę. Eksplorując wyspę, spotkała parę polskich naukowców prowadzących tam badania z zakresu biologii. Reporterska ciekawość sprowokowała ją do zadania pytań, których zwykle nie zadają turyści wypoczywający w raju dla miłośników przepięknych, piaszczystych plaż. Reportaż nie ma na celu zniechęcenia do odwiedzania tej malowniczej wyspy. W ironiczny sposób pokazuje problemy, których nie dostrzegają wypoczywający tutaj turyści.

"Fuerteventura. Czego turysta nie wie i o co raczej nie zapyta" - reportaż Małgorzaty Żerwe

To historia ukraińskich kobiet, które po inwazji Rosji na Ukrainę znalazły schronienie w Polsce. Zabierały dzieci i najpotrzebniejsze rzeczy, jechały pociągami, autobusami, samochodami. Zostawiały pracę, biznes, ustabilizowane życie i rodziny. Wiele z nich musiało zacząć od zera, ucząc się języka i zmieniając zawody. Polacy przyjmowali uchodźców z otwartymi ramionami, ale każda pomoc kiedyś słabnie. Bohaterki reportażu to Alla, Ella, Iryna, Ludmiła i Tatiana. Wszystkie zaczynają dzień od sprawdzenia sytuacji na froncie. Wszystkie uczą się języka polskiego a dzięki organizacjom pozarządowym rozwijają swoje kompetencje, by stać się niezależnymi członkami polskiego społeczeństwa. 

"Siła" - reportaż Magdy Skawińskiej

To reportaż o niepokoju i rosnącym strachu wśród seniorek w Warszawie po serii zabójstw starszych kobiet. Autor rozmawia z członkiniami klubu seniorów na Ursynowie i mieszkańcami dzielnicy o poczuciu braku bezpieczeństwa i wyobcowaniu. Po czterech zabójstwach prokuratura i policja ujęły dwóch podejrzanych, którzy podawali się za hydraulików. Jeden z nich jest Polakiem poszukiwanym listem gończym, drugi obywatelem Ukrainy. Większość mówi o braku relacji z sąsiadami i wyobcowaniu. Wiele kobiet niechętnie mówi o strachu. Jedna wspomina o próbie gwałtu i trzykrotnym okradzeniu jej mieszkania. Po tych wydarzeniach przez dwa lata nie wychodziła z domu, ale dziś żyje aktywnie, działa w klubie seniora i otacza się nowymi znajomymi

"Czy zostanie strach?" - reportaż Adama Bogoryja-Zakrzewskiego

To historia o poszukiwaniu zagubionej tożsamości oraz pielęgnowaniu pamięci o przeszłości i kultywowaniu tego co udało się zachować. Bohaterką jest Natalia Hładyk z Zarządu Zjednoczenia Łemków w Gorlicach. Jest malarką i kuratorką corocznych wystaw "Łemkowskie Jeruzalem". 

"Zaginiony świat" - reportaż Moniki Chrobak 

"Portret brata" to opowieść o przyjaźni brata Alberta z mężczyznami niepełnosprawnymi intelektualnie z Domu Pomocy Społecznej w Ojcowie. Brat Albert Koczaj przez lata służył tam jako psycholog i psychoterapeuta. Mieszkał też wraz ze swoimi podopiecznymi, 80 mężczyznami z upośledzeniem intelektualnym.

"Portret brata" - reportaż Aleksandry Sadokierskiej 

To reportaż o niepokoju i rosnącym strachu wśród seniorek w Warszawie po serii zabójstw starszych kobiet. Autor rozmawia z członkiniami klubu seniorów na Ursynowie oraz mieszkańcami dzielnicy o poczuciu braku bezpieczeństwa i wyobcowaniu.

Po rozpoczęciu pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę wiele kobiet przyjechało do Polski. Zabierały ze sobą dzieci i to co najpotrzebniejsze do przeżycia. Jechały pociągami, autobusami, własnymi samochodami. Zostawiały za sobą pracę, biznes, ustabilizowane życie i często rodziny.  W Polsce musiały zacząć od zera, bo zdobyte w Ukrainie wykształcenie nie sprawdzało się. Bardzo wiele z nich nie znało języka. Polacy przyjmowali uchodźców z otwartymi ramionami. Otwierali domy i portfele. Pomagali. Ale każda pomoc kiedyś słabnie i trzeba stanąć na własnych nogach.

"Siła" - reportaż Magdy Skawińskiej 

"Jestem Darya, jestem mamą i fryzjerką, od czasu wojny mieszkam w Polsce. Jestem Weronika, jestem córką, niestety nikim więcej nie jestem" - tak przedstawiają się bohaterki tej opowieści. Pochodzą z Ukrainy, a ich historia przyjazdu do Polski to opowieść o wojnie na Ukrainie - dramatyczne okoliczności wyjazdu z bombardowanego Kijowa, gehenna podróży oraz fantastyczne przyjęcie w Polsce.

"Matka i córka" - reportaż Hanny Dołęgowskiej 

To opowieść o tym, że zawsze warto zawalczyć o siebie. Anita Migacz mimo przeciwności losu spełnia się w swojej największej pasji życiowej - w tańcu. Absolwentka Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie przeszła poważną operację kręgosłupa. To nie przeszkodziło jej aby z impetem i odwagą rozwijała swoje umiejętności w salsie.