"Więcej niż kryminał" to nie tylko proza gatunkowa. To także wszelkie odmiany kryminałów, sensacji i powieści szpiegowskiej oraz filmów i seriali. Gośćmi Grzegorza Kalinowskiego będą autorzy najpopularniejszych powieści kryminalnych, reżyserzy, scenarzyści i dziennikarze. Nie zabraknie także spotkań z praktykami, policjantami, prywatnymi detektywami i… szpiegami. 

W książce "Polska kolumna Putina" Robert Cheda, oficer Agencji Wywiadu w stanie spoczynku stwierdza, że Polska jest zinfiltrowana przez Rosję, wręcz nasycona agentami Moskwy. - Jak mówił mój były szef pionu operacyjnego, znany jako Vincent Severski, jeśli coś śmierdzi Kremlem, to jest to Kreml - powiedział w Polskim Radiu 24.

Więcej niż kryminał

Wyznania byłego oficera wywiadu: w Moskwie zadarłem z Putinem

- Lata 70. XX wieku to złota era kina amerykańskiego, w którym Gene Hackman pokazał wieloznaczność swoich bohaterów - mówił w Polskim Radiu 24 krytyk filmowy Łukasz Adamski.

"Zawsze grał łajdaków z duszą". Wspominamy Gene'a Hackmana 

Najpierw wabił potencjalną ofiarę obietnicami pewnego i łatwego zarobku, spotykał się z nią w ustronnym miejscu, a następnie zabijał. Bohaterem audycji "Więcej niż kryminał" jest najbardziej elegancki, krakowski seryjny morderca - Władysław Mazurkiewicz. O "pięknym Władku", bo tak też był nazywany, opowiadał Ryszard Dzieszyński, dziennikarz i uczestnik procesu Mazurkiewicza.

Władysław Mazurkiewicz, czyli "elegancki morderca" z Krakowa 

Kacper Ryx jest bohaterem historyczno-kryminalnych powieści stworzonych przez krakowskiego pisarza Mariusza Wollnego. Młody żak rozwiązuje w nich z powodzeniem kryminalne zagadki, za co zostaje mianowany królewskim detektywem.

Kacper Ryx i kryminalne zagadki renesansowego Krakowa

Władimir Putin przyznaje się do tego, że wychowała go ulica. - Dorastał w środowisku, które przeszło z podwórkowych, chuligańskich miejsc do klubów sportowych. Tam trenowali ludzie, którzy potem porobili ogromne kariery jako przywódcy świata podziemnego. To byli jego najbliżsi koledzy. Właśnie to środowisko ulepiło Putina - powiedział w Polskim Radiu 24 dziennikarz Wacław Radziwinowicz, autor książki "Putin, car Atlantydy. Droga do wielkiej wojny". 

"To środowisko ulepiło Putina". Radziwinowicz o "carze Atlantydy"

Kultowe seriale i filmy z czasów PRL, nie tyko kryminalne, mają wielu fanów. Przyciągają elementami humoru, świetną fabułą, charyzmatycznym aktorstwem i niezapomnianymi dialogami. Piosenkarz i publicysta Krzysztof Skiba w Polskim Radiu 24 mówił m.in. o takich tytułach jak "07 zgłoś się" i "Vabank".

Kultowe seriale i filmy z czasów PRL. Skiba: jak leci Borewicz, nigdy nie wyłączam telewizora

Wiele wpływowych postaci w historii USA, w tym prezydentów, było masonami. To ukształtowało w pewien sposób amerykańską politykę i kulturę. - Najlepszym tego przykładem jest Waszyngton. Stolica kraju jest przesycona masońską symboliką i architekturą - powiedział w Polskim Radiu 24 dziennikarz Marcin Firlej. 

Tajemnice Waszyngtonu. "Stolica USA jest przesycona masońską symboliką"

- Zawsze mówiłem policjantom, że oni nie są od samodzielnego wymierzania kar, tylko od pilnowania porządku. W tej służbie nie ma miejsca na zachowania jak z obrazów o Brudnym Harrym, bo życie to nie jest film, a za łamanie przepisów ponosi się odpowiedzialność - mówił w Polskim Radiu 24 dr Mariusz Sokołowski, który przez 12 lat pełnił funkcję rzecznika policji, a dziś jest inspektorem w stanie spoczynku.

Granice policyjnej władzy. "W służbie nie ma miejsca na zachowania jak z filmów"

- Aparat bezpieczeństwa PRL konsekwentnie przedstawiał śmiertelne pobicie Grzegorza Przemyka jako czysty przypadek nadgorliwości milicjantów z ZOMO, a nie świadome działanie SB. Ta oficjalna wersja MSW dominowała wiele lat, skazano niewinnych, a prawdziwi sprawcy pozostali bezkarni - mówił w Polskim Radiu 24 pisarz i publicysta Cezary Łazarewicz.

Łazarewicz: prawdziwi zabójcy Przemyka pozostali bezkarni

Jerzy Edigey był jednym z najlepszych autorów powieści kryminalnych w PRL. Jego książki do ostatnich kart trzymały czytelników w napięciu. W sumie napisał blisko 50 powieści. - Niektóre były scenariuszami do wielu polskich seriali, między innymi do "07 zgłoś się" - powiedział w Polskim Radiu 24 lider grupy Big Cyc Jacek Jędrzejak, koneser i znawca kryminału, który obronił pracę magisterską o kryminale milicyjnym i twórczości Jerzego Edigeya.

Twórczość Jerzego Edigeya, czyli o kryminale czasów PRL

Jeden z najpopularniejszych autorów książek w dwudziestoleciu międzywojennym. Napisał m.in. "Karierę Nikodema Dyzmy" i "Znachora". Tadeusza Dołęga-Mostowicza był prawdziwą gwiazdą przedwojennej kultury masowej w Polsce, a część jego powieści została zekranizowana jeszcze w latach 30. XX wieku. - Można go też nazwać pisarzem sensacyjno-kryminalnym, bo wolumen jego twórczości był bardzo szeroki - mówił w Polskim Radiu 24 pisarz i dziennikarz Paweł Rzewuski.

Wątki kryminalne w powieściach Tadeusza Dołęgi-Mostowicza

- Nie proponowałbym, żeby traktować tę książkę jako wartościowe, obiektywne źródło informacji. To jednak publicystyka. I to publicystyka od strony bardziej ludzkiej. Chodziło mi o pokazanie emocji, które się z tym wiążą, a niekoniecznie o grzebanie w danych - móiwł  w Polskim Radiu 24 Piotr Niemczyk, autor książki "Krótki kurs szpiegowania". 

"To tylko publicystyka". Piotr Niemczyk o książce "Krótki kurs szpiegowania"

- Moje zainteresowanie tematyką śmierci wynika głównie z tego, że tak naprawdę chcę opowiedzieć o ludzkim życiu. A prawdy o człowieku najczęściej dowiadujemy się w obliczu śmierci - podkreślił w Polskim Radiu 24 autor horrorów Tomasz Kowalski. 

Powieści Tomasza Kowalskiego. Śmierć jako tło do dyskusji o ludzkiej naturze

- Ten film to oczywiście fikcja, projekcja. Wydaje mi się, że autor książki o tym samym tytule Robert Harris mógłby to napisać w dedykacji. A część ludzi już sobie utkała z tego wizję nowego papieża po Franciszku - powiedział w Polskim Radiu 24 ks. Kazimierz Sowa. 

"Konklawe". Ks. Sowa: niektórzy utkali z tego filmu wizję nowego papieża, a to fikcja

Tomasz Duszyński największą sławę zyskał dzięki seriom kryminałów retro. Jego "Grzesznik ze Strehlen" to zupełnie nowa historia z bohaterami nagradzanej i uwielbianej przez czytelników serii Glatz.

Tomasz Duszyński i kryminalne zagadki Dolnego Śląska

- Sam też typowałem przyszłych adeptów, np. z Wojskowej Akademii Technicznej, ówczesnej Akademii Obrony Narodowej w Rembertowie i innych uczelni wojskowych. Wbrew pozorom to nie musiał być prymus czy sportsmen, chodziło o inne cechy - mówił w Polskim Radiu 24 Adam Zieliński, były oficer wywiadu i kontrwywiadu wojskowego.

Wywiad i kontrwywiad wojskowy. "Życiorysy tworzy się od zera"

- Umberto Eco i jego "Imię Róży", choć jest wybitną, a wręcz legendarną powieścią, nigdy nie mogłoby zdobyć żadnej nagrody w polskim konkursie literackim - stwierdził w Polskim Radiu 24 pisarz Michał Komar. Gość audycji próbował wyjaśnić fenomen tego autora, mówił także o swojej powieści "Skrywane".

"Imię Róży" i "Skrywane". Michał Komar o kryminale w średniowieczu i renesansie

Dzieła sztuki to popularny motyw powieści kryminalnych. Tajemnice związane z prastarymi manuskryptami rozpalały wyobraźnię Umberto Eco i Dana Browna, ale także polskich autorów, jak choćby Zbigniewa Nienackiego. Najbardziej tajemnicze historie przywoływali w Polskim Radiu 24 pisarze - Małgorzata Rogala i Matek Kozubal.

Fałszerze, złodzieje i tajemnice, czyli dzieła sztuki w literaturze kryminalnej

- Głośne w PRL zabójstwo dr Stefanii Kamińskiej dokonane przez byłego radzieckiego agenta, miało podtekst polityczny - powiedział w Polskim Radiu 24 pisarz Jacek Ostrowski autor książki "Ostatnia wizyta". 

"Ostatnia wizyta" - książka o morderstwie na lekarce dokonanej po wojnie przez agenta ZSRR

- Rosyjskie wpływy w Polsce mają wielowiekową tradycję, wiele mechanizmów uzależniania naszych elit, jest z powodzeniem wykorzystywanych w kolejnych epokach - powiedział w Polskim Radiu 24 Grzegorz Rzeczkowski, autor książki "Szpiedzy Putina".  

"Rosja nie zapomina o swoich interesach w Polsce" - uważa autor książki "Szpiedzy Putina"

- CBA chciało się odciąć od etosu, który sięgał PRL. Nomenklatura Biura została wzięta z FBI - agent, starszy agent i agent specjalny. Żartowaliśmy sobie, że tak naprawdę struktura stopni w CBA to agent, agent specjalny i agent Tomek, który kupował najdroższe na rynku garnitury - mówił w Polskim Radiu 24 były zastępca szefa wywiadu Urzędu Ochrony Państwa i autor książek Piotr Niemczyk. 

Agent, agent specjalny i agent Tomek. Piotr Niemczyk o nomenklaturze służb

Glina to określenie tak popularne, że nawet nie bardzo się nad nim zastanawiamy, kiedy słyszymy je w filmach albo widzimy na stronach powieści. Ale skąd się ono wzięło? Dlaczego tak się mówi o policjantach? Nad tym, wraz z prowadzącym podcast Grzegorzem Kalinowskim, zastanawiali się pisarze Andrzej Sawicki i Adam Podlewski. 

Dlaczego policjantów nazywamy "glinami"? Trzy koncepcje

Prohibicja w latach 20. i 30. XX wieku w USA była znakomitym sposobem na zrobienie majątków przez ludzi, którzy starali się ją łamać i omijać. W Polskim Radiu 24 opowiedział o niej, jak również o gangsterskich interesach, obyczajach i krwawej rywalizacji Grzegorz Dziedzic, autor bestsellerowych powieści "Żadnych bogów żadnych panów" i "Gangway".

Prohibicja w USA. "Sprawiła, że gangi urosły do monstrualnych rozmiarów"

- Do tego, aby zostać gangsterem, trzeba było mieć układy polityczne. Gangsterzy w Chicago byli wykonawcami politycznej woli, przede wszystkim Partii Demokratycznej, która trzęsła miastem od zawsze - mówił w Polskim Radiu 24 pisarz Grzegorz Dziedzic. 

Grzegorz Dziedzic. Chicago, Al Capone, raperzy i związki zawodowe

- Zawsze, gdy na spotkaniach z czytelnikami pada pytanie o Joannę Chmielewską, to odpowiadam, że żaden ze współczesnych pisarzy nie doskoczy nawet do pięt Pani Joannie - mówił w Polskim Radiu 24 pisarz Alek Rogoziński. 

Alek Rogoziński: nie jestem następcą Joanny Chmielewskiej

- To jest wymysł, który pozwolił mi tą historią uporządkować, zarządzać nią - mówił w Polskim Radiu 24 pisarz i dziennikarz Maciej Siembieda, autor książki "444".  

"Nie było takiej przepowiedni". Maciej Siembieda rozwiewa wątpliwości ws. "444"

- Kościół to też potężna instytucja, której w całości nie ogarniamy. Wystarczy wspomnieć o Borgiach i o niemalże powiązanej z przestępczością dynastii papieskiej. Również o "Ojcu chrzestnym" mamy związki papiestwa z organizacjami przestępczymi - mówił w Polskim Radiu 24 pisarz Marcin Wroński, autor książki "Officium Secretum". Gośćmi byli też historyk prof. Arkadiusz Stempin i wieloletni korespondent polskich mediów w Watykanie Jacek Pałasiński.  

Kryminalna historia Watykanu. Marcin Wroński: Kościół też lubi czytać o sobie

- W Monachium doszło do jednej z największych w historii porażek służb specjalnych. Zamach Czarnego Września na izraelskich sportowców powiódł się, a próba odbicia zakładników skończyła się tragedią - mówił w Polskim Radiu były 24 były zastępca dyrektora Zarządu Wywiadu UOP Piotr Niemczyk. Gościem był również producent filmowy i scenarzysta Paweł Mossakowski. 

Krwawa olimpiada. Igrzyska w Monachium 1972

Czy postać z powieści Lee Child'a to amerykański bohater? O sylwetce Jacka Reacher'a dyskutowali w audycji Polskiego Radia 24 pisarze Wojciech Chmielarz i Jakub Ćwiek.

Jack Reacher - współczesny samotny jeździec

18 sierpnia zmarł Alain Delon, aktor, którego publiczność zapamiętała przede wszystkim z ról gangsterów, płatnych zabójców i policjantów. - Zawsze grał postacie niejednowymiarowe i kontrowersyjne - mówiła w Polskim Radiu 24 pisarka Katarzyna Domańska. Gościem był również krytyk Krzysztof Varga. 