W audycji poruszamy ważne kwestie, która powinny skłonić nas do dyskusji. Zaczniemy od nakreślenia sprawy. Wyjaśnimy konkretnie w czym problem, a pomogą nam w tym goście, eksperci z danej dziedziny, zaproszeni do studia. W audycji zastanowimy się, jak sprawa o której dyskutujemy rezonuje w internecie, jak tam jest komentowana, jak w wirtualnym świecie żyje własnym życiem. Ponadto podpowiemy, jak weryfikować docierające do nas informacje, gdzie sprawdzać kontrowersyjne wiadomości, jak nie dać się manipulacji internetowych trolli i dlaczego nie wierzyć bezkrytycznie w to, co czytamy w mediach społecznościowych. O coraz częściej obecnej w sieci dezinformacji opowiedzą goście, którzy wyjaśnią ze swojej perspektywy, jak niebezpieczne są fake newsy dotyczące poruszanego w audycji tematu.

W mediach jest mnóstwo powielanych mitów na temat wilków. Ciągle słyszymy ostrzeżenia o zagrożeniu w lasach, informacje o atakach wilków na ludzi. Ile z tego prawdy, a ile fake newsów i skąd się one biorą? Jest się czego bać? Gościni: dr hab. Sabina Nowak, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, prezes Stowarzyszenia dla Natury "Wilk". 

News Albo Fake News

Nieprawdziwe informacje utrwalają strach przed wilkami

W ostatnim czasie oszuści wielokrotnie wykorzystywali wizerunek Karola Strasburgera. Teraz sam aktor wziął udział w kampanii NASK "Nie pozwól sobie odebrać głosu". W spocie chodzi o to, by przypomnieć, że głos, który oddajemy, naprawdę należy do nas, ale tylko wtedy, gdy podejmujemy decyzję świadomie - wskazuje Strasburger. Z najnowszego międzynarodowego badania IPSOS wynika, że aż 94 procent respondentów przyznało, że przynajmniej raz zostało wprowadzonych w błąd przez fałszywą informację, zanim zorientowali się, że to manipulacja. To pokazuje skalę i realność zagrożenia również w Polsce. Kampania NASK potrwa do wyborów prezydenckich. Gość: Magdalena Wilczyńska, dyrektorka Pionu Ochrony Informacyjnej Cyberprzestrzeni w NASK. 

Nie pozwól sobie odebrać głosu

W Polsce obrona cywilna nie istnieje, obywatele nie wiedzą, gdzie w razie zagrożeń mogą szukać bezpiecznego miejsca schronienia, a na miejsce w schronach i ukryciach może liczyć niecałe 4 procent mieszkańców Polski - wynika z raportu Najwyższej Izby Kontroli. Do tej pory nie uregulowano zasad budowy przydomowych schronów i ukryć - podkreślono w raporcie NIK. Jak nasz kraj jest przygotowany do ochrony ludności cywilnej w razie konfliktów czy katastrof? Własny schron to bardziej zachcianka czy już twardy realizm, który wkrótce stanie się standardem w polskich domach? Dlaczego pod względem dostępu do schronów Polska jest w ogonie Europy? Goście: st. kpt. dr Monika Wojakowska z Akademii Pożarniczej w Warszawie i Ewa Leszczyńska, zajmująca się projektowaniem i budową schronów. 

Własny schron to zachcianka czy twardy realizm, który stanie się standardem w polskich domach?

Fałszywe reklamy inwestycyjne, fejki z celebrytami i ślepe linki tym - w swoim nowym projekcie badawczym - zajmuje się dr inż. Ewelina Bartuzi-Trokielewicz, ekspert NASK, kierująca Zakładem Analiz Audiowizualnych i Systemów Biometrycznych. Pomysł, dotyczący wykrywania i analizy oszustw internetowych promowanych na platformach społecznościowych, otrzymał najwyższe możliwe dofinansowanie - 1,8 mln zł z programu LIDER Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Skąd pomysł, by wykrywać i analizować oszustwa internetowe? Czego konkretnie dotyczy i jak wygląda praca nad projektem? Jaki realny wpływ na nasze życie i bezpieczeństwo w sieci mogą mieć wyniki badań?

Nowy projekt badawczy NASK

Czym tak naprawdę są placówki CIC? Czym były podyktowane ostatnie protesty przeciwko ich tworzeniu? Informacja o rozprzestrzenianiu się nieprawdziwych informacji na ten temat została potwierdzona przez Państwowy Instytut Badawczy NASK. Goście: Hanna Maliszewska, rzecznik Mazowieckiego Centrum Polityki Społecznej, Małgorzata Kozioł, wicedyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Opolu, Aleksandra Michałowska-Kubś, starsza analityczka weryfikacji treści w zespole Analizy Trendów Narracyjnych i Fact-checkingu, NASK-PIB oraz Grzegorz Sikorski, dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Katowicach. Przemysław Bieńkowski, prezes Ruchu Narodowego w województwie kujawsko-pomorskimMarcin Centkowski, rzecznik prezydenta Torunia

Kampania dezinformacyjna na temat Centrów Integracji Cudzoziemców

Ostrzeżenie dla rodziców przed niebezpiecznym trendem, który przeniósł się z internetu do szkół - "gra" powoduje zahipnotyzowanie kolegi czy koleżanki. To okultyzm w czystej postaci! Co w dzieciach powoduje zetknięcie się z nim? Jaki jest cel udostępniania i promowania w sieci takich trendów, które żyją własnym życiem w świecie realnym, zdobywając popularność wśród dzieci? Gościni: Kinga Szostko, twórczyni portalu bezpiecznedziecko.org. 

Hipnotyzowanie - niebezpieczny internetowy trend

Tąpnięcia na światowych giełdach, ceny ropy ostro w dół - to stało się faktem, a jak bardzo nałożone amerykańskie cła mogą wpłynąć na nasze portfele? Co może u nas zdrożeć, a co stanieć po wejściu w życie amerykańskich ceł wzajemnych? Część produktów na rynku międzynarodowym może być tańsza, bo nie trafią na rynek amerykański i przedsiębiorcy będą szukać innych rynków zbytu? Gość: Marek Wąsiński, szef zespołu gospodarki światowej w Polskim Instytucie Ekonomicznym. 

Dezinformacja w sprawie ceł nakładanych przez administrację Donalda Trumpa na Unię Europejską

Cyberprzestępcy podszywają się pod Urząd Skarbowy przy rozliczeniu PIT, by wyłudzić nasze dane. Co zrobić, by nie dać się oszukać? Jakie są mechanizmy takich incydentów? Gdzie powinniśmy je zgłosić?Iwona Prószyńska, specjalistka ds. cyberbezpieczeństwa, CERT Polska. 

Na co zwracać uwagę przy rozliczaniu się ze skarbówką?

Choć pryszczyca pojawiła się na Słowacji i na Węgrzech, do tej pory nie stwierdzono obecności ognisk tej choroby w Polsce. Ale - w związku z wystąpieniem tej choroby u naszych sąsiadów - mają być zaostrzone kontrole transportów mięsa oraz zwierząt na granicy z Niemcami, Czechami i ze Słowacją. Czy mamy się czego bać? Czy ta choroba jest groźna dla ludzi? Jak duża jest szansa zarażenia się człowieka? Ci, którzy jedzą mięso, muszą być teraz jakoś bardziej ostrożni? Gość: dr Paweł Jakubowski, specjalista chorób zakaźnych. 

Czy mamy się bać pryszczycy?

Dlaczego tak często pojawiają się publikacje na temat stanu zdrowia papieża? Są podyktowane troską, czy szukaniem sensacji? Oficjalne komunikaty Watykanu nam - jako odbiorcom - już nie wystarczą? Czego się doszukujemy w takich newsach? Co my, jako użytkownicy np. mediów społecznościowych, możemy zrobić, żeby nie ulec tej gonitwie za - często niesprawdzoną, niepotwierdzoną - sensacją? Rozmowa z Tomaszem Królakiem, wiceszefem Katolickiej Agencji Informacyjnej. 

Fake newsy na temat stanu zdrowia papieża

Jak rozpoznawać fake newsy? Dlaczego tak łatwo ulegamy dezinformacji? Czego uczy nas taki dzień, jak dziś - prima aprilis - uważności w słuchaniu, wyczulenia - może nawet przeczulenia - na fejkowe wiadomości? Gość: Paweł Cymbor z serwisu fakenews.pl. 

Czy fake newsy w prima aprilis uchodzą na sucho?

Cyberprzestępcy podszywają się pod system e-TOLL, rozsyłając fałszywe wiadomości mailowe, informujące o rzekomym niezapłaceniu za przejazd autostradą. Na czym polega to oszustwo? Do czego później wykorzystywane są wykradzione moje dane? Jak już mamy takie fejkowe wezwanie do zapłaty, to już samo to oznacza dla nas coś złego? Co powinniśmy zrobić albo czego na pewno nie robić? Gość: Marcin Mazur ekspert ds. cyberbezpieczeństwa.

Oszustwo na system e-TOLL

W mediach społecznościowych pojawiły się informacje o tym, że piłkarz Cristiano Ronaldo nie może reprezentować swojego klubu w Iranie, ponieważ został tam skazany na 99 batów za cudzołóstwo. Co rzekomo zrobił piłkarz legenda, że spotkała go taka kara? Jak my możemy sprawdzić, czy to prawdziwa, czy fałszywa informacja? Dlaczego akurat ten fake news wraca - po dwóch latach nadal wywołuje takie kontrowersje, aż tak rezonuje w sieci? Gość: Marcel Kiełtyka, Demagog.

Cristiano Ronaldo skazany na 99 batów

Ukraińskie koleje państwowe poinformowały, że od początku tego tygodnia zarządzane przez nich systemy online były obiektem celowego ataku cyberprzestępczego na dużą skalę. Co było efektem tego cyberataku? Ukraińskie koleje państwowe twierdzą, że atak hakerski był wyrafinowany i wielopoziomowy. Co to znaczy? Atak podobny do tego wymierzonego w ukraińskie koleje może się zdarzyć w Polsce? Jak bardzo jest to prawdopodobny scenariusz? Czy pasażerowie, pracownicy kolei mogą spać spokojnie? Gość: Dawid Zięcina, ekspert ds. cyberbezpieczeństwa, DAGMA Bezpieczeństwo IT.

Cyberatak na systemy informatyczne ukraińskich kolei państwowych

Na popularnym forum dla cyberprzestępców pojawiła się oferta sprzedaży rzekomo bazy danych klientów Empiku. Pochodziła z konta wiarygodnego sprzedawcy i zawierała próbkę danych wyglądających na prawdziwe. Taka informacja brzmi niepokojąco, zatem czy nasze dane są bezpieczne? Gdzie my możemy zgłosić tego typu sytuację? Goście: Anna Gut-Mostowy, rzecznik Empiku i Adam Haertle, Zaufana Trzecia Strona. 

Fałszywy wyciek danych z Empiku

Pozytywne skutki wypalania traw to mit! Wypalanie traw to szkodliwa praktyka, która nie poprawia jakości gleby, a wręcz ją niszczy. Strażacy zwracają też uwagę na to, że pożary traw są niebezpieczne i trudne do ugaszenia. Skąd pokutujący mit, że wiosenne wypalanie traw użyźnia glebę? Goście: dr hab. Ewa Zaraś, Katedra Ochrony Środowiska i Dendrologii SGGW, mł. bryg. Artur Laudy, Państwowa Straż Pożarna oraz dr Radosław Fedaczyński, weterynarz, Fundacja Ada w Przemyślu. 

Wiosenne wypalanie traw użyźnia glebę?

Podszywając się pod Zakład Ubezpieczeń Społecznych przesyłają fałszywe maile próbując wykraść nasze dane. Na co trzeba uważać? Po co oszuści rozsyłają takie wiadomości? Co i jak chcą wykraść? Czy, jak już dostaliśmy taką wiadomość, to coś złego? Rozmowa z Damianem Rokickim, specjalistą ds. cyberbezpieczeństwa. 

Cyberprzestępcy podszywają się pod Zakład Ubezpieczeń Społecznych

Zaproszenie do wzięcia udziału w Ogólnopolskim akademickim konkursie fact-checkingowym "Detektor". Wydarzenie organizuje Instytut Mediów, Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Gdańskiego. Co trzeba zrobić, by wziąć udział w konkursie? Jak można się zgłosić i do kiedy studenci mają czas? Goście: Aleksandra Żychska, Demagog oraz dr Magdalena Cyrklaff-Gorczyca, UMK ToruńMaciej Jastrzębski, Polskie Radio. 

Detektor 2025 - ogólnopolski konkurs factcheckingowy dla studentów

Temat COVID-19 jako pseudo pandemii po raz kolejny powraca. Tym razem w mediach społecznościowych pojawił się apel rzekomo poparty słowami znanego francuskiego ekonomisty. Skąd w sieci biorą się nieprawdziwe treści o koronawirusie i szczepieniach? Jak radzić sobie w gąszczu dezinformacji wokół tematu szczepień i pandemii? Czy i dlaczego jesteśmy podatni na tego typu teorie spiskowe? Goście: dr Paweł Grzesiowski, Główny Inspektor Sanitarny, prof. Iwona Paradowska-Stankiewicz, krajowy konsultant w dziedzinie epidemiologii i dr Wiktor Soral, psycholog, Uniwersytet Warszawski.

Powraca temat COVID-19 jako pseudo pandemii

W sieci jest mnóstwo niesprawdzonych porad dietetycznych, które w łatwy sposób są lekiem na całe zło. Mało tego - w mediach społecznościowych pojawiły się wpisy, promujące smalec jako „cudowne” rozwiązanie w leczeniu i w profilaktyce chorób. Co na ten temat mówi nauka? Czy niska zawartość cholesterolu ma znaczenie? Goście: Marcin Kostecki, Demagog i dr Marek Skoczylas, fitofarmakolog, twórca internetowy

Niepotwierdzone porady dietetyczne - smalec leczy choroby kardiologiczne

Mit o 48 godzinach czekania jest często wykorzystywany w filmach, serialach i książkach. W rzeczywistości, im szybciej zgłoszone zostanie zaginięcie, tym lepiej, bo to przyspiesza poszukiwania. Jak zgłosić zaginięcie? Dlaczego powielany w pop kulturze mit, tak bardzo przeszkadza ludziom profesjonalnie poszukującym zaginionych? Gościni: Elżbieta Kowalska, Fundacja Itaka.

Mit 48 godzin czekania ze zgłoszeniem zaginięcia osoby

Często kupno auta jest wyzwaniem: wiąże się to z masą spraw prawno-urzędowych, których trzeba dopilnować. W tym wszystkim trzeba też pamiętać o rozsądku i zachować ostrożność - przy okazji zawierania umowy możemy spotkać się z przypadkiem kradzieży tożsamości. O szczegółach opowiedział Marcin Maj z portalu niebezpiecznik.pl.

Kradzież tożsamości na umowy kupna-sprzedaży aut

Szpital MSWiA stał się ostatnio celem hakerów. O szczegółach incydentu w kolejnym odcinku cyklu opowiedzieli dyrektor Szpitala MSWiA w Krakowie dr n. med. Michał Zabojszcz, wojewoda małopolski Krzysztof Klęczar oraz Iwona Prószyńska z NASK.

Atak hakerów na Szpital MSWiA w Krakowie

Po metodzie na wnuczka czy policjanta cyberprzestępcy znaleźli nowy sposób na kradzież. Teraz podszywają się pod pracodawcę. Jak to działa? O tym w kolejnym odcinku cyklu "News albo Fake News" opowiedział Piotr Łodej.

Zwolnienia z pracy mailem - nowa metoda oszustwa

Faktoidy to fałszywe informacje podszywające się pod wiedzę naukową. Jak ich unikać? O tym w kolejnym odcinku cyklu "News albo Fake News" opowiedział Kuba Witkowski.

Uwaga na faktoidy! Jak ich unikać?

Migracja znów stała się przedmiotem dezinformacji. Tym razem chodzi o Centra Integracji Cudzoziemców, których w Polsce ma powstać około 50. Czym będą, i gdzie powstaną tak naprawdę? O tym w kolejnym odcinku cyklu opowiedział Kuba Witkowski.

Centra Integracji Cudzoziemców na celowniku dezinformatorów. Gdzie naprawdę powstaną te ośrodki?

Dezinformacja i fake newsy uderzają w wizerunki firm i instytucji. Ciosy są na tyle mocne, że potrafią zabić. Komu na tym zależy?

Fake newsy mogą zniszczyć firmy i instytucje. Komu na tym zależy?

Na informacje o tym, że Amerykanie szykują schrony, obawiając się uderzenia asteroidy, często możemy natknąć się w internecie. Ile w tym prawdy?  

Amerykanie budują schrony na wypadek uderzenia asteroidy - czy to prawda? 

Zużyte tony stali i węgla, a zysk żaden! Fake news na temat nieopłacalności turbin wiatrowych wciąż jest żywy i krąży po Internecie. Sprawdzamy na czym polega ta manipulacja.

Prawda i fałsz o turbinach wiatrowych

Popularny wiral stał się przedmiotem nie tylko wielu wariacji na temat chałki, ale i wdzięcznym tematem, który podchwyciły agencje i działy marketingowe.