Czy o największych kompozytorach powiedziano już wszystko? Być może, jednak żeby się upewnić – mówmy dalej. Giganci to wyjątkowy cykl o postaciach pomnikowych. Jak mocno trzymają się na swoich cokołach? Jak się na nich znaleźli? Z pomocą historyków, muzykologów, ale również dyrygentów i solistów przyglądamy się życiorysom niekwestionowanych geniuszy, poznajemy rzeczywistość, która wpływała na ich wielkie dzieła. Mówi się, że "muzyka nie powstaje w próżni”, w czym zatem? Właśnie na to pytanie odpowiada podcast Giganci.

Po I wojnie światowej Ravel zaczął szukać spokoju i wyprowadził się do Montfort-l'Amaury – Paryż się zmieniał, a nowe pokolenie artystów nie zawsze odnosiło się do jego dorobku entuzjastycznie. Z drugiej jednak strony, po śmierci Debussy’ego, był bodaj najważniejszym francuskim kompozytorem, docenionym nie tylko w swoim kraju.

Giganci

Maurice Ravel - historia powstania koncertów fortepianowych

Ravel a odnowa muzyki francuskiej - to temat kluczowy dla paryskiego środowiska artystycznego przełomu XIX i XX wieku.

Ravel rusza na wojnę. Jak to zmieniło jego patrzenie na muzykę?

"Nauczenie się pisania na orkiestrę jest trudne dla każdego" – tak swoją opowieść o drodze, jaką Ravel przeszedł by stać się Ravelem, rozpoczął jego biograf Arbie Orenstein.

Droga, jaką Ravel przeszedł by stać się Ravelem

"Nauczenie się pisania na orkiestrę jest trudne dla każdego" – tak swoją opowieść o drodze, jaką Ravel przeszedł by stać się Ravelem, rozpoczął jego biograf Arbie Orenstein. Maurice Ravel z jednej strony doskonale znał wszystkie typowe zwroty instrumentacyjne i związaną z nimi retorykę... potrafił jednak zdecydowanie wyjść poza ten schemat – tak stało się choćby w orkiestracji Suity "Moja matka gęś". 

Maurice Ravel - życie i twórczość francuskiego kompozytora

Arbie Orenstein mówił: pierwsze doświadczenia muzyczne Ravela to matka śpiewająca mu baskijskie kołysanki... Z kulturą Hiszpanii łączył Ravela także jego przyjaciel - Ricardo Vines.

Maurice Ravel - inspiracje muzyką hiszpańską

"W tamtym okresie w Paryżu wszystko wręcz pędziło ku przyszłości" - tak o latach młodości Maurice'a Ravela mówi Arbie Orenstein - amerykański muzykolog, który w latach 70. jako pierwszy eksplorował niepublikowane wcześniej, młodzieńcze utwory francuskiego kompozytora.

Maurice Ravel - lata młodości

Podsumowanie cyklu i szereg pytań: z czym pozostawił nas Anton Bruckner? Czy istnieją definitywne, wersje jego symfonii?

Anton Bruckner i gallimathias musicum

Na stronie tytułowej Te Deum widnieją litery: O.A.M.D.G, czyli "Omnia ad majorem Dei gloriam" (Wszystko ku większej chwale Bożej). Ale tę formułę można odnieść także do innych dzieł Antona Brucknera – nie tylko stricte religijnych, ale także świeckich.

Anton Bruckner na drodze do duchowego spełnienia

Bruckner nie zaznał smaku sukcesu aż do zimy 1884-85, gdy jego VII Symfonia wzbudziła entuzjazm publiczności: od Lipska i Monachium po Hamburg, Wiedeń i Amsterdam. 

Symfoniczna "Ostatnia Triada" Brucknera 

Statystycznie - jest najrzadziej grywana i nagrywana spośród wszystkich symfonii Antona Brucknera. Dlaczego? Co z tą Szóstą? O tym opowiada piąty odcinek cyklu "Giganci - sylwetki i dzieła wielkich twórców".

"Per aspera ad astra". VI Symfonia Brucknera

Bruckner zazwyczaj nie nadawał swoim symfoniom programowych, literackich tytułów. Niektóre jednak za sprawą swoich charakterystycznych cech, okoliczności powstania albo stylistycznych nawiązań zyskały sobie charakterystyczne przydomki. Tak było w przypadku Drugiej, do której przylgnęło określenie "Symfonii pauz", Trzeciej - "Wagnerowskiej" i Piątej, którą sam kompozytor opisał jako "kontrapunktyczne arcydzieło".

Anton Bruckner. Od "Symfonii pauz" do "kontrapunktycznego arcydzieła"

O tej skomplikowanej relacji i jej dalej idących reperkusjach opowiadać będzie trzeci odcinek brucknerowskiego cyklu "Giganci".

Anton Bruckner i Ryszard Wagner

Stworzenie symfonicznego uniwersum zajęło Brucknerowi, nie siedem dni, ani nawet nie siedem lat, ale połowę długiego życia.

Anton Bruckner - w stronę symfonii

Gdy spoglądamy na dziewięć numerowanych i dwie anulowane Symfonie Antona Brucknera - określenia "gigant" i "gigantyczne" nasuwają się same. Wydaje się, że nie ma lepszego bohatera cyklu Giganci niż właśnie on. Ale wielkości i znaczenia kompozytora nie mierzy się stoperem. Symfonii nie wykonuje się dlatego, że są dłuższe od dokonań konkurencji, a ich partytury - bardziej skomplikowane.  

Anton Bruckner - narodziny giganta

To ostatni odcinek cyklu audycji poświęconych jednemu z największych kompozytorów w historii opery. Agata Kwiecińska i Adam Banaszak opowiadali między innymi o pucciniowskich dyrygentach i śpiewakach, a także o życiu prywatnym i podróżach włoskiego giganta. 

Giacomo Puccini – podsumowanie 

"Tutaj kończy się dzieło, niedokończone przez Mistrza na skutek jego śmierci" – to słowa, które dyrygent Arturo Toscanini wypowiedział do publiczności mediolańskiej La Scali 25 kwietnia 1926 roku, podczas prapremiery Turandot Giacoma Pucciniego. Opera w wersji dokończonej przez Franca Alfano została wystawiona następnego dnia. Na przedostatni odcinek audycji poświęconej włoskiemu Gigantowi zapraszają Agata Kwiecińska i Adam Banaszak.

Giacomo Puccini – Turandot

Kolejny odcinek poświęcony będzie "Jaskółce" i "Tryptykowi" Giacoma Pucciniego. Agata Kwiecińska i Adam Banaszak opowiadali m.in. o tym, co działo się w życiu kompozytora w trakcie I wojny światowej, o tym dlaczego przyjął ofertę napisania dzieła scenicznego dla innego wydawnictwa, niż Ricordi, a także o tym, że często padał ofiarą agresywnej krytyki.

Giacomo Puccini – Jaskółka i Tryptyk: Il Tabarro, Suor Angelica i Gianni Schichhi

Prapremiera "Dziewczyny z Dzikiego Zachodu" odbyła się w Metropolitan Opera w Nowym Jorku 10 grudnia 1910 roku. Puccini przybył tam jako twórca uznany i uwielbiany, a operowy western z happy endem zachwycił publiczność premierową. Dlaczego dziś opera nie dorównuje popularnością "Madamie Butterfly" czy "Tosce"?

Giacomo Puccini w Ameryce czyli opera na Dzikim Zachodzie

W piątym odcinku przenosimy się na Daleki Wschód. Agata Kwiecińska i Adam Banaszak opowiadali o Madamie Butterfly - jednej z najpiękniejszych oper w historii muzyki. Puccini długo nie mógł się zdecydować na wybór tematu kolejnego dzieła. Melodramat o tragicznej miłości, która była nieplanowaną konsekwencją aranżowanego małżeństwa gejszy z porucznikiem amerykańskiej marynarki dziś jest grany niemal w każdym teatrze operowym świata. Jakimi środkami Puccini zbudował to poruszające arcydzieło?

Giacomo Puccini – Madama Butterfly

Agata Kwiecińska i Adam Banaszak rozmawiali o Tosce Giacoma Pucciniego. Kryminalna, rozgrywająca się w ciągu jednej doby opowieść zainspirowała kompozytora do stworzenia jednej z najlepszych w jego dorobku partytur. Mimo niekwestionowanej wartości dzieła premiera okazała się wielką klapą.

Giacomo Puccini – Tosca

W trzecim odcinku Agata Kwiecińska i Adam Banaszak opowiadali o ważnym zwrocie w życiu Giacoma Pucciniego. Usłyszeliśmy m.in. o potyczkach kompozytora z librecistami pracującymi nad Manon Lescaut, a także o jego posiadłości w Torre del Lago i o pracy nad "Cyganerią".

Giacomo Puccini – Manon Lescaut i Cyganeria

Kolejny odcinek poświęcony będzie drugiej i trzeciej operze Giacoma Pucciniego. Agata Kwiecińska i Adam Banaszak opowiedzą  m.in. o tym czym jest weryzm w muzyce, o nieudanej premierze Edgara, o burzliwej relacji kompozytora z Elwirą Geminiani i o Manon Lescaut, która przyniosła wyczekiwany sukces.

Giacomo Puccini – Edgar i Manon Lescaut 

W pierwszej z serii dziewięciu audycji o Giacomo Puccinim Agata Kwiecińska i Adam Banaszak opowiadali o linii kompozytorów w rodzinie Puccinich, o dzieciństwie i pierwszych muzycznych krokach Giacoma, młodzieńczych marzeniach, sukcesach i porażkach, a także o szczególnym dniu muzycznego olśnienia, które przypieczętowało decyzję o wyborze opery, jako głównej ścieżki kompozytorskiej działalności.

Giacomo Puccini – źródła i początki

W szóstym, finałowym odcinku, skupiliśmy się na ostatnich lata życia Arnolda Schönberga - czasach trudnych, wojennych - ale i szczęśliwych, spędzanych z rodziną w słonecznej Kalifornii.

Ostatnie lata życia Arnolda Schönberga

W piątym odcinku wraz z Arnoldem Schönbergiem udaliśmy się w wymuszoną zwycięstwem nazistów tułaczkę, wylądowaliśmy ostatecznie w Kalifornii i prześledziliśmy kilka dzieł już tam napisanych.

Arnold Schönberg. Co komponował za oceanem? 

W czwartym odcinku na pierwszym planie była muzyka Arnolda Schönberga.

Najważniejsze dzieła Arnolda Schönberga

W trzecim odcinku razem z Arnoldem Schönbergiem wyruszyliśmy na wielkie poszukiwania barwy.

Schönberg i jego dodekafonia

Drugi odcinek rozpoczyna historia rewolucyjnego dzieła w artystycznej karierze Arnolda Schönberga — I Symfonii kameralnej. 

Co wpływało na twórczość Arnolda Schönberga?

W pierwszym odcinku poznajemy młodego Arnolda Schönberga, który próbuje odnaleźć swoje miejsce w środowisku artystycznym Wiednia przełomu XIX i XX wieku.